یکی از آداب و رسوم ما ایراینیها برای پذیرایی مجالس ختم تهیه حلوا وخرما میباشد اینکه چرا حلوا وخرمادر مجلس ترحیم استفاده میشود را ذکر مینماییم.
اول در مورد خرما باید گفت که خرما میوه‌ای از جنوب است. زادگاه آن را سرزمین‌های گرم میان دجله و فرات می‌دانند و یکی از خوراکی‌های اصلی در مراسم‌های آیینی آن حوالی به حساب می‌آید. خرما میوه درخت نخل است. درختی همیشه سبز که مظهری برای رستاخیز است و میوه آن را نیروبخش می‌دانند. بنابر این باورها، خرما به روان درگذشته نیرو میبخشد تا مسیر طولانی وادی مردگان را بپیماید.
حلوا نیز همانطور که می‌دانید از آرد گندم درست میشود. گندم نیز از دیرباز با آیینهای سوگواری و غلبهی روح بر پَلشتی مرگ در ارتباط بوده است. در آیینهای سوگواری بین‌النهرینی و زرتشتی، نان جز چیزهایی است که به مردگان تقدیم میشد. نانی که از گندم پخته میشود. از طرفی گمان میرود وجود روغن در پخت حلوا، ضمن آن‌که دو جهان گیاهی و حیوانی را به هم پیوند داده، نشان‌دهندهی وحدت و اتحاد کیهانی نیز هست.
و اما پزشکان نیز در این زمینه به نکته خوبی اشاره می‌کنند. این نکته که صاحبان عزا معمولا علاقه‌ای به خوردن غذا ندارند و اشتهای خود را از دست می‌دهند. به همین خاطر امکان اینکه در میزان قند خون آنها نوسان به وجود بیاید زیاد است و به اصطلاح ممکن است دچار افت قند خون شوند. احتمالا هم می‌دانید با پایین آمدن قند خون، فرد دچار اضطراب، استرس و بی‌طاقتی میشود. دقیقا مواردی که برای این افراد در این موقعیت بسیار مضر محسوب میشود
در چنین مواقعی خوراکی‌های شیرین می‌توانند با بالا بردن سطح سروتونین مغز به آرام شدن فرد کمک قابل توجهی کنند. سروتونین، ترکیبی آرام‌بخش است که افزایش ترشح آن در مغز، کمک فراوانی به بیشتر شدن آرامش و کاهش استرس می‌کند. بنابراین سرو خوراکی‌هایی مانند حلوا و خرما در مراسم عزاداری، علاوه بر پیروی از رسم و رسوم، توجیه علمی نیز دارد
از طرفی خرما و حلوا خوراکی‌های نرم و زودهضمی هم هستند و پذیرش مصرف آنها برای افرادی که از نظر روانی در شرایط چندان مساعدی به سر نمی‌برند، ساده‌تر از خوراکی‌های دیگری مانند غذاهای معمول و سنگین است.
علاوه بر همه این‌ها پزشکی در سرزمین‌های کهن شاخه‌ای دارد به نام طب سنتی. در طب سنتی ذات غم و اندوه را سرد می‌دانند، بنابراین انسان با شنیدن خبر ناگوار دچار افت قند شده و بدنش سرد میشود و به گرمی نیاز پیدا می‌کند. به همین خاطر است که در فرهنگ عزاداری ما غذاهایی با طبع گرم مانند خرما، گلاب و حلوا سرو میشود.
به نظر می‌رسد استفاده از حلوا و خرما در مراسم عزاداری هم ریشه‌ای علمی و پزشکی دارد و هم به باورها و آیینهای سنتی ما برمی‌گردد. به همین خاطر است که از حلوا و خرما برای مجالس ترحیم استفاده میکنیم.
بادلایلی که عرض شد تهیه حلوا وخرما یکی از ارکان مهم مجالس ترحیم میباشد اما برای اینکه این فرآیند انجام بگیرد و از نظر شکل و طعم مزه ای دلنشین داشته باشد طبخ آن به سلایق های مختلف بستگی دارد همانطور که گفته شد یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده حلوا آرد میباشد بهترین آرد برای تهیه حلوا آرد سفید گندم میباشد که مرغوبترین نوع آرد است وبا افزودن روغن که گاهی گیاهی وحیوانی استفاده میشود وافزودن شکر و گلاب وزعفران ودرمواقعی هل ودارچین حلوا آماده میگردد.
اما نکته حائز اهمیت تزیین حلوای مجلس میباشد که به دو صورت تخته ای که داخل سینی ریخته میشود و نوع دیگرآن میتوان به صورت جدا شده که اشکال مختلف دارد تزیین کرد.ازانواع تزیینات بصورت رولتی میباشد وهمچنین برروی نان تارت و مقداری در کاغذهای روغنی میتوان قرارداد.
اما موادی که برای تزیین حلوای مجلس استفاده کرد اعم از پودر نارگیل وخلال بادام وپسته با سلیقه های مختلف است.
درمورد فرآیند آماده سازی و تزیین خرمای ختم همانند ابتداباید خرماها ازهسته جداکرد وبعد با قراردادن مغز گردو و پاشیدن پودر نارگیل تزیین کرد.
نوع دیگر آماده سازی خرما بصورت توپی میباشد که خرماها را اول کوبیده یا چرخ میکنیم و بعد با کره یا روغن حیوانی مخلوط کرده و به مقدار معین برداشته به صورت توپی درآورده وآنرا داخل پودر نارگیل یاپودرپسته وکنجد قرارداده و در آخر در کاغذ های روغنی گذاشته وروی آن را تزیین میکنیم.
در تزیین خرما و حلوا برای مراسم ختم بستگی به سلیقه های افراد دارد دربعضی موارد بصورت خیلی ساده و معمولی آماده میشود اما در موارد با اشکال مختلف آماده میگردد که حتی برای تزیین میز مراسم ترحیم میتوان استفاده کرد و جلوه خاصی به آن داد.
.
منابع:http://www.rajeoon.com
https://khabar-fouri.com
